گرسنگی پدیده بسیار جالبیه؛ نه فقط یه نیاز فیزیکی، بلکه یه نیاز احساسی هم هست.
بعضی وقتا می خوایم چیزی بخوریم و احساس گرسنگی شدیدی می کنیم، اما جالبه که بعد از چند گاز، دست از خوردن می کشیم. بعضی وقتا هم دچار افت شدید قند خون میشیم و احساس گیجی می کنیم اما میلی به خوردن نداریم. دقیقا چی باعث گرسنگی می شه؟ این نیاز غذایی بدنه یا چیزی بالاتر از اون؟ در ادامه نگاهی میندازیم به شکلای جور واجور گرسنگی و روشای کنترل اون.
۱- گرسنگی چشم
جذابیت ظاهری غذا واسه سرآشپزهای بزرگ اهمیت زیادی داره چون باعث می شه در نگاه اول بخواین تموم غذا رو بخورین. به این مسأله «گرسنگی چشم» می گن. در این حالت، بعد از دیدن غذا دیگه نمی تونین در برابر خوردن اون مقاومت کنین.
حتما تا حالا براتون پیش اومده که وقتی غذایی رو روی میز بغل دستی تون در رستوران یا تو یه تبلیغ تلویزیونی می بینین، فوراً دلتون می خواد اونو امتحان کنین. انگار این چشماتون هستن که بعد از دیدن غذا میخوان فوراً اونو بخورند و وقتی غذا رو می خورید، در واقع اول چشماتون هستن که اونو می خورن.
روش کنترل: هر زمان غذای لذیذی دیدید، توجه تون رو به چیز زیبای دیگری معطوف کنین. مثلا، در رستوران به مشتریان یا تزئینات رستوران نگاه کنین. با این کار از فکر اون غذا بیرون میاید.
۲- گرسنگی ذهن
گرسنگی ذهن دشوارترین نوع گرسنگیه چون فکر و روحیه ما رو تغییر میده. این ذهن ما هستش که بعد از دیدن غذا به ما میگه اونو بخوریم یا نه. بعضی وقتا ذهن مون میگه که چیزی رو نخوریم چون باعث اضافه وزن می شه و بعضی وقتا هم از ما می خواد نگران چاق شدن مون نباشیم و فقط اون غذا رو بخوریم.
هم باید به خواسته های ذهن مون درمورد غذا توجه کنیم و هم باید بدونیم که چیجوری این خواسته ها رو ندیده بگیریم.
روش کنترل: ذهن ما کلا براساس اطلاعات دریافتی اش اراده کردن می کنه.
پس لازمه که همیشه فرق میان گرسنگی واقعی و گرسنگی ذهن رو به خاطر داشته باشیم. واسه تشخیص این مسأله، هر زمان که فکر می کنین گرسنه اید و می خواین غذایی رو بخورین، واسه چند لحظه غذایی که دوست ندارین رو به جای اون تصور کنین. اگه واقعا گرسنه باشین، حتی غذایی که دوست ندارین رو هم می خورید. اما اگه گرسنه نباشین، این تمایل به وجود اومده به وسیله گرسنگی ذهن بوده و نه گرسنگی واقعی.
۳- گرسنگی گوش
حتما تا حالا براتون پیش اومده که با شنیدن صدای باز شدن بسته بندی یه خوراکی یا دلیوری یه رستوران که غذای کسی رو آورده، یهو احساس می کنین که می خواین چیزی واسه خودتون بخرین یا سفارش بدین. پس فقط با شنیدن درباره غذا دچار احساس گرسنگی شدین. به این حالت، «گرسنگی گوش» می گن.
روش کنترل: جلوی اینجور صداهایی رو نمیشه گرفت اما شما می تونین جلوی صداهایی که به شما می گن غذا بخورین رو بگیرین. در اینجور شرایطی، فقط کافیه توجه تون رو به چیز دیگری جلب کنین.
۴- گرسنگی بینی
بوی خوش غذا هرکی رو وسوسه یا بهتره بگیم گرسنه می کنه.
وقتی بوی غذا رو احساس می کنیم گویی از ما دعوت می کنه اونو بخوریم. کسایی که عاشق غذا هستن همیشه به دنبال غذا بو میکشن. واقعا حتی نیاکان ما هم با بو کردن غذا از تازگی و آلوده نبودن اون مطمئن می شدن.
روش کنترل: در زمان آماده سازی غذا، صبورانه هر کدوم از ترکیبات غذا رو به صورت جداگونه بو کنین. وقتی شروع به خوردن غذا کردین، هر تیکه از غذا رو در بین بو کردن ببلعید. با این کار در مقایسه با قبل، کمتر غذا می خورین.
۵- گرسنگی معده
گرسنگی معده به معنی گرسنگی واقعی نیس.
در واقع این معده ما نیس که به ما میگه گرسنه هستیم، بلکه خود ما هستیم که این رو به معده می گیم. ما در کل به خاطر برنامه غذایی مون و نه گرسنگی واقعی، پرخوری می کنیم.
مثلا، شاید هنگام عصر واقعا گرسنه نباشین اما چون نزدیک شبه می خواین شام تون رو زودتر بخورین. در کل، ما در بیشتر مواقع فقط به خاطر این غذا می خوریم که تصور می کنیم «وقت غذا خوردنه» و نه حتما به خاطر اینکه گرسنه هستیم.
روش کنترل: گرسنگی خود رو با دقت آزمایش کنین و ببینین که معده شما واقعا خالیه یا فقط به خاطر کسل شدن یا اضطراب می خواین غذا بخورین. هم اینکه به آرومی غذا بخورین و وقتی که نیمه سیر شدید دست از خوردن بکشین.
۶- گرسنگی دهن
ما بعضی غذاها رو فقط واسه ارضای پرزهای چشایی مون می خوریم. زبون ما هر لحظه هوس چیز متفاوتی رو می کنه؛ بعضی وقتا غذای تند می خواد و بعضی وقتا یه دسر شیرین. بعضی وقتا به دنبال یه خوراکی ترد مثل چیپسه و بعضی وقتا یه خوراکی پنیری. این گرسنگی واقعی نیس.
گرسنگی دهن فقط به خاطر هوسه. غذا واسه دهن مثل یه سرگرمی می مونه.
روش کنترل: ضرری نداره که به خواسته های زبون تون گوش بدین، اما شما می تونین هر زمان که هوس غذایی تون برطرف شد، دست از خوردن بکشین. خوردن یه پرس کامل غذا فقط واسه ارضای پرزهای چشایی، کار عاقلانه ای نیس.
دو یا سه گاز هم هوس تون رو برطرف می کنه.
اجازه ندین که هیجان زدگی به زبون تون غلبه کنه.
۷- گرسنگی قلب
به گرسنگی قلب، گرسنگی احساسی هم می گن چون در این حالت غذا رو نه فقط واسه آروم گرفتن معده، بلکه واسه آروم شدن روح مون هم می خوریم، مثل خوردن کیکی که مادرمون پخته یا نوشیدنی یه کافه معروف. خودمون هستیم که می خوایم این غذاها رو بخوریم، نه اینکه واقعا احساس گرسنگی کنیم.
روش کنترل: گرسنگی قلب رو نمیشه ندیده گرفت اما شک نداشته باشین می تونین اونو کنترل کنین. به مقدار غذایی که می خورید به این موضوع دقت لازم رو به عمل بیارین. خودتون رو مجبور نکنین که تموم اونو بخورین و بعضی وقتا در میونه خوردن مکث کنین تا ببینین که هنوزم احساس گرسنگی می کنین یا نه.
۸- گرسنگی سلولی
وقتی کودکان از خوردن بعضی غذاها دوری می کنن به خاطر مزه اون غذاها نیس، بلکه حس داخلی بچه گونه که به اونا میگه چی رو بخورند و چی واسه بدن شون لازم نیس.
با این حال، با بالا رفتن سن، ما به این صداهای داخلی بی توجه میشیم و کاری رو انجام می دیم که عقل ما و بقیه به ما می گن، مثل کمتر خوردن مواد قندی و نمک و مانند اینا.
ما باید بتونیم بین نیاز بدن و خواسته ذهن فرق قائل شیم. اگه احساس تشنگی می کنیم، باید آب بخوریم و نه غذا. بعضی هورمونای بدن روی اشتها اثر می ذارن. هورمون لپتین اشتها رو سرکوب می کنه اما متأسفانه سطح اون در افراد لاغر بیشتر و در افراد چاق کمتره.
روش کنترل: بدن ما باید روزانه ویتامین، مواد معدنی، نمک، چربی، کربوهیدرات و چیزای دیگه ای به جز اینا دریافت کنه.
ما باید به نیازای بدن خود توجه کنیم.
بهتره قبل از خوردن تنقلات، یه لیوان آب بخوریم. با این کار میفهمید که در واقع تشنه بودین و احتیاجی به تنقلات نداشتید.
۹- گرسنگی به وجود اومده به وسیله اضطراب
وقتی تحت فشار و اضطراب هستیم، کلا به چیزی که می خوریم توجه زیادی نمی کنیم.
مثلا وقتی می خواین یه بسته چیپس بخورین با خود فکر نمی کنین که بهتره به جای اون میوه بخورین چون در اون زمان فقط به دلیل اضطراب تون فکر می کنین.
روش کنترل: کار ساده ای نیس اما نشدنی هم نیس.
باید واقع بین باشین و به عواقب چیزی که حساب نشده می خورید فکر کنین. واسه چند لحظه دست از خوردن بکشین و به آینه نگاه کنین. با این کار فوراً میفهمید که با غذا خوردن حساب نشده، اضطراب و فشار بیشتری به خودتون وارد می کنین.
۱۰- گرسنگی در بین کار یا تماشای تلویزیون
شاید شمام از اون دست آدمایی باشین که با یه ظرف چیپس یا پاپکورن جلوی تلویزیون می شینن. افراد زیادی با این مشکل رو به رو هستن و به این مسأله احساس گرسنگی بین تماشای تلویزیون می گن. بعضی افراد هم وقتی ساعتا پشت میز کارشون مشغول کار هستن غذا می خورن. طبق تحقیقات، اگه در زمان خوردن غذا حواس تون به چیز دیگری معطوف باشه، این مسأله باعث پرخوری و دریافت کالریای اضافی می شه.
روش کنترل: قبل از روشن تلویزیون، اول آزمایش کنین که چقدر گرسنه اید و به همون اندازه چیزی بخورین. هم اینکه می تونین در زمان تماشای تلویزیون دستای خود رو با کاری مثل بافتنی، دوخت و دوز یا هر کار دیگری مشغول نگه دارین. با این کار مطمئن میشین که مشغول خوردن نمی شین.
۱۱- گرسنگی به وجود اومده به وسیله بی حوصلگی
حتما براتون پیش اومده که وقتی کاری واسه انجام دادن ندارین و حوصله تون سر رفته، به سراغ یخچال می رید. اما به جای اینکه با خوردن غذا وقت تون رو پر کنین باید بتونین بی حوصلگی تون رو به راه بهتری مدیریت کنین.
روش کنترل: احساس مریضی به معنی این نیس که باید غذا بخورین. کتاب بخونین، یه کار دستی انجام بدین یا با موسیقی برقصید. وقت آزادتان رو وقتی واسه استراحت و آرامش بدونین و ازش استفاده کنین.
۱۲- گرسنگی در میونه شب
وقتی زمان مشخصی واسه وعده های غذایی خود نداشته باشیم بعضی وقتا احساس سیری یا ارضا شدن نمی کنیم و به خاطر همین فقط به قصد غذا خوردن از خواب بیدار میشیم. بعضی وقتا هم این رفتار به وجود اومده به وسیله اضطراب بوده و یا در بعضی افراد، به دلیل به هم خوردن تعادل هورمونا و زیاد شدن اشتها هستش.
روش کنترل: در قدم اول باید به خودتون گوشزد کنین که خواب تون در اولویت قرار داره.
بعد از اون، یه خوراکی سالم مثل میوه یا چند عدد بادام رو در کنار تخت تون بذارین. پس حتی اگه واسه خوردن غذا از خواب بیدار شید، خوراکی ناسالمی نمی خورید. وقتی به سراغ یخچال برید، گزینه های ناسالم تری دارین، پس بهتره از قبل چیزی رو آماده کنین تا از تخت بیرون نرید.
